Абыз
Ол – АБЫЗ! Нағыз!
…Ұлытау – Ұлттың ұясы. Сол қасиетті топырақта аңыз бен ақиқаттың көмбесі бар. Замана бетін бұрды Ұлттың ұясына! Ұлы көш керуен тартты Ұлы бесікке!
Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың Ұлытау төріндегі толғанысынан ақиқатпен үндес астар, елдікке етене емеурін танығанбыз. Мүлгіп кеткен едік, ояндық. Ұлы даланың ұранындай әсер етті Елбасы толғанысы.
Осылайша, елдің бағына, елдіктің кепіліне айналған тарихи тұлға – Елбасына алғашқы болып бата берген аузы дуалы, сөзі уәлі қария бар Ұлытауда. Ол – аңыз бен ақиқаттың алтын көпірі. Тоқтамыстың Қойшыбегі! Қашан көрсең де, «Алаш!» деп айбарланып, «Ерден!» деп еңселеніп жүргені. Алтыны – боққа, Абызы – жоққа тән алдамшы қоғамның аш бөрілері алжығанға балайды Қойшекемді. Қасіретіміз – осында. Бұл – тоқсанның бесеуіне таяқсыз жеткен қарияның емес, қоғамның дерті.
… «Алаш!» деп атойлауға дайын тұрамыз. Сол Алаш бабаның кім екенін байыптап көрдік пе? Әй, қайдам… Ал, Қойшыбек қария ұлт рухының түп тамырын Ұлытаудан іздеп, Алаш бабаны дала патшасы деген байлам жасайды. Тоқтамысұлының тоқтамы – бұл! Дәлелдейді. Құлақ асып, ден қойып жатқан жан баласын таппады. Жазып жүр. Көз жүгірткен тағы ешкім болмады. Амалы құрыған Абыз жоқ. Алқынбайды да… Өйткені, оны Алаш рухы қолдайды.
…Жақында қолыма Қойшыбек ақсақалдың «Дала патшасы» атты кітапшасы түсті. Иә, көлемі – шағын, айтары – телегей. Сол кітапша маған тұтас Алаш жұртының түп-тұқиянын түгендеген киіз кітаптай көрінді.
Құлағыма Ұлытау төріндегі Алаша хан күмбезінен күңіренген үн жетті. «Алаш! Алаш! Алас! Алас!» дегендей… Қасиетті баба қасіретті ұрпағын аластап жатыр. Есеңгіреп барып, еңсе тіктесем, аманат-үнді жеткізуші ғасырға қадам басқан Қойшекем екен.
Әлгі «киіз кітабының» соңғы сөзінде Абызым: «…Бұл – менің соңғы сөзім. Жас болса – ғасырға жақындады. Қайтсем ұнаймын демедім. Кәрілік шығар, «Алаш!» десем, өзіме бір рухани серпін келіп, өлмейтіндей көремін. Әрине, бұл алжығанның шатпағы емес. Сонымен:
Өткенді де ұға алмай,
Тірінің тілін оны алмай,
Шындық кәдеге аспай қалғанда
Өтірікті де айта алмай,
Кәрі жанды жүрмін
Босқа әурелеп осылай», – депті. Меніңше, бұл – түңілу емес, түлеу. Бірақ, соңғы сөзіңіз бұл болмасын, ақсақал. Билікке сөзі өтпеген қариядан, базардағы бөзі өткен саудагер қадірлі болып тұр ғой, аға… Қайтейік, енді?!
Ол – АБЫЗ! Нағыз!
Ерсін МҰСАБЕКОВ,
«Орталық Қазақстан»