ҚР Президент сайлауын өткізу тәртібі конституциялық Заңмен реттеледі

Қазақстанда ел президенттігіне үміткерлердің сайлауалды үгіт-насихат жұмыстары басталды, деп хабарлайды Zakon.kz.

Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының орынбасары Жандос Өмірәлиев өз сөзінде сайлауды өткізу тәртібіне тоқталып, оның «Қазақстан Республикасындағы сайлау туралы» конституциялық заңмен реттелетінін еске салды.

Акцияның белсенді кезеңі 21 қазан күні сағат 18:00-де басталды. 19 қараша сағат 00:00 аяқталады.

Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексте сайлау алдындағы үгіт жүргізу тәртібі мен шарттарын бұзуға қатысты 9 бап қарастырылған.

Бұл келесі композицияларды құрайды:

– сайлауалды үгіт-насихат жұмыстарын оған тыйым салынған кезеңде жүргізу (102-бап – 15-тен 35 АЕК мөлшерінде айыппұл салу);

– сайлауалды үгіт жүргізу құқығына кедергі жасау (103-бап – 20-дан 50 АЕК мөлшерінде айыппұл салу);

– бұқаралық ақпарат құралдары арқылы сайлауалды үгіт жүргізу шарттарын бұзу (112-бап – 20-дан 50 АЕК мөлшерінде айыппұл салу).

Анықтама үшін: науқан шарттарын бұзуға мыналар жатады:

– БАҚ-тың сайлау науқанын біржақты жариялауы, сайлау алдындағы қызметтің мақсаттарын, міндеттерін және нәтижелерін, сондай-ақ оларға қатысты оқиғалар мен фактілерді бұрмалау;

– бұқаралық ақпарат құралдарының кандидаттың, саяси партияның ар-намысына, қадiр-қасиетiне және iскерлiк беделiне қасақана нұқсан келтiретiн үгiт материалдарын жариялауы, сондай-ақ теріске шығаруды өтеусіз жариялау мүмкіндігін беруден бас тартуы;

– кандидаттардың сөз сөйлегеннен кейiн бiрден БАҚ-та сөйлеген сөздерiн үзу және оларға түсiнiктеме беру;

– кандидаттардың біріне, егер екіншісіне келісім берілген болса, бұқаралық ақпарат құралдарының эфир уақытын, баспа алаңын бөлуден бас тартуы және басқалары.

Осы шарттарды бұзғаны үшін әкімшілік жауапкершілік қарастырылған.

Әкімшілік жауапкершілікпен қатар сайлау заңнамасын бұзғаны үшін қылмыстық жауапкершілік те қарастырылған.

Бұл сайлау құқықтарын жүзеге асыруға немесе сайлау комиссияларының жұмысына кедергі келтіруге қатысты (Қылмыстық кодекстің 150-бабы – 100 АЕК көлемінде айыппұл салудан 4 жылға дейін бас бостандығынан айыруға, оның ішінде түзеу жұмыстарына, бас бостандығын шектеуге дейін).

Екінші құқық бұзушылық – сайлау құжаттарын бұрмалау немесе дауыстарды дұрыс санамау (Қылмыстық кодекстің 151-бабы – 4 мың АЕК-ке дейінгі мөлшерде айыппұл салу немесе түзеу жұмыстары/шектеу немесе 4 жылға дейін бас бостандығынан айыру).

Сайлау науқаны қазір заң аясында жүріп жатыр. Сайлау заңнамасын бұзу фактілері болған жоқ.

Сайлау науқанының заңдылығын одан әрі қамтамасыз ету үшін прокурорлар мемлекеттік және құқық қорғау органдарымен, сондай-ақ сайлау комиссияларымен тығыз ынтымақтастық орнатты.

Бұзушылықтың әрбір фактісіне заң жүзінде барлық шаралар қолданылатын болады.