Облыс бойынша ауыл шаруашылығы қалай дамыды?
Қарағанды облысында бүгінде 13 мыңға жуық ауыл шаруашылығы құрылымдары жұмыс істейді. 30 жыл ішінде олардың саны 40 есе өсті. Колхоздар мен совхоздар тарады. Жерді жақсы көретін және қалай жетістікке жетуді білетін фермерлердің жаңа, мықты тобы құрылды.
– Біз 90-шы жылдардағы толық күйреуден бастап, саланың қалыптасуы мен дамуына дейін барлығы қарызға белшеден батып, айырбасқа көшкенде аса қиын жолдан өттік. Жағдайды құтқару керек болды. Нарықтық реформалар дағдарысты еңсерудің негізін қалады, – дейді Қарағанды облысы фермерлер одағының төрағасы Игорь Жабяк. – Үлеспұлдармен айлы-шарғы жасамағандар ақылмен және еңбексүйгіштікпен істі қолға алып, аяққа тұрып, көтеріле алды. Ауылда меншік иесі пайда болды және мемлекет оны проблемаларымен жалғыз қалдырмады.
Ол өзі кішкентайдан бастаған. Жабяк басқаратын «Шанс» шаруа қожалығы жеті гектар жерден 35 мыңға дейін өсті. Бұл егіншілікпен және мал шаруашылығымен айналысатын көп салалы кәсіпорын. Мұнда жыл сайын жақсы астық пен картоп өнімі жиналады. Екінші нанмен Қарағанды облысын, елорда мен еліміздің басқа да өңірлерін қамтамасыз етуде.
«Шанс» суаруды дамыту жөніндегі мемлекеттік бағдарламаның қатысушысы болды.
– Бізде суару жүйелерін сатып алу да, егістікке су жеткізу де 50%-ға субсидияланады. Бұл үлкен қолдау – фермер үшін мұндай қолайлы жағдайлар әлемнің бірде-бір елінде жоқ деп ойлаймын. Аграршылар пайдалана алатын мемлекеттік қолдаудың көптеген құралдары бар, – деп атап өтті Игорь Жабяк.
Тәуелсіздік кезеңінде он бағдарламалық құжат әзірленді, соның негізінде АӨК саласындағы мемлекеттік саясат іске асырылды.
Фермерлер алдымен ескі техниканы қалай жинағандарын естеріне алады. Қарағандылықтар ауылшаруашылық көліктері үшін тіпті еліміздің оңтүстігіне барып қайтты. Сонда олар бірнеше жылдан кейін өздерінің заманауи импортталған тракторлар мен комбайндарға көшетінін ойламаған еді.
Лизинг бағдарламасы жаңартуға көмектесті. Қазір далада компьютермен басқарылатын машиналар жұмыс істейді. Олардың өнімділігі өте жоғары. Жаңа техника үнемі сатып алынады – тек осы жылы мыңнан астам бірлік сатып алынды.
Облыста ірі тың шаруашылықтары да сақталған. Солардың бірі – Нұра ауданындағы «Шахтерское» ЖШС.
Жекешелендіруден кейін ауыл тұрғындары өз үлестерін директор Георгий Прокопқа сеніп тапсырды. Оның айтуынша, 90-шы жылдардың соңында екінші өрлеу болды, содан кейін кәсіпорынның қуаты жыл сайын өсті. 2003 жылы ол тұқым шаруашылығы мәртебесін алды.
– Мемлекет бізге салықтар бойынша жеңілдіктер берді. Бұл үлкен көмек болды. Біз ақшаны өзіміздің дамуымыз бен әлеуметтік саламызға сала бастадық, – дейді Георгий Прокоп.
Кәсіпорын Шахтер ауылында спорт орталығын, бассейн, дәрігерлік амбулатория салды. Жерлестердің жайлылығына деген қамқорлық мұнымен аяқталған жоқ – жаңа әлеуметтік жобалар іске асырылуда. Осының арқасында Шахтер ауылы республикадағы ең үздік отыз ауылдың қатарына енді.
Статистикалық мәліметтер бойынша, 30 жыл ішінде облыста астық өндірісі 81,5%-ға, картоп – 25,6%-ға, сүт – 60%-ға өсті. Жылқы табындары үш есе өсті
АӨК дамуын жалғастыруда. Жаңа сүт-тауар фермалары мен қайта өңдеу кәсіпорындары салынуда. 2025 жылға дейін 6 мыңға жуық жаңа жұмыс орындарын құрумен 59 инвестициялық жобаны іске асыру жоспарланған.
