Тасқын құрсауындағы Қарағанды

Қарағанды тұрғындары абыр-сабыр күй кешуде. Мойындауымыз керек, Қарағанды қарғын суға төтеп бере алмады. Қаладағы ахуал қатты алаңдатып тұр. Әсіресе, «Гүлдер 1, 2» ықшам аудандарындағы Тәттімбет, Университет көшелеріндегі бірнеше көпқабатты үйдің жертөлесін су шайып кетті. «Күнгейдегі» үйлердің де жертөлелерін су басты. Тұрғындарға «толарсақтан су кешуге», ал жауапты органдарға себеппен емес, салдармен күресуге тура келді…Қарғын судың қаладағы әлегі

Апаттың айтып келмейтіні рас. Наурыз айының аяғына қарай қар түсіп, боранның әлегінен соң, күн күрт жылыды. Іргеден келген қар суы қала көшелерін әп-сәтте өзенге айналдырды. Мұқанов-Тәттімбет көшелері жабылды. Бұл аумақта суды коллекторға бағыттау үшін топырақтан қорған салды. Республика-Сарыарқа қиылысына да су көп жиылған еді, түні бойы 3 бағытта жұмыс жүргізіліпті. Күзембаев көшесіндегі №№ 2, 4, 6, 8, 10, 12, Өркен көшесіндегі №№ 5, 7,9, 11,13 тұрғын үйлерге су кірген. Себебі, қожайындары үйлерінің кәріз құбырларын қалалық кәрізге заңсыз жалғаған. Еріген судың салдарынан Университет көшесіндегі үш қабатты үш үйде (36 пәтер) электр энергиясының тұйықталу қаупі пайда болды. Үй тоқтан толық ажыратылды.

Тұрғындардың көпшілігі туыстарына кетті. 23 адам қонақүйге орналастырылды. Жауапты қызметтер үйлердің жертөлелерінен суды бұру және сору жұмыстарын жүргізуде. Облыс әкімі Жеңіс Қасымбек пәтер иелерімен кездесіп, ешкімді қиын жағдайда далаға қалдырмайтынына сендірді.
Сондай-ақ, сейсенбі күні сағат 22:00-де қала іргесіндегі Жұмысшы ауылының 8 ауласын су басты. Майқұдықтағы Молдавская көшесі №53 және №55 үйлердің жанындағы екі бөгетті су шайып кетті. Сол маңайдағы тұрғын үйлерді де су басу қаупі туындады.
– Адамдардың қауіпсіздігі басты орында. Тұрғындар эвакуацияланды. Үйіндегі малдары да қауіпсіз жерге жеткізілді. Жағдай бақылауда. Жалпы, үйлердің су басу қаупін жоюға жергілікті атқарушы органдардың, жол және коммуналдық ұйымдардың, Қарағанды қаласының Төтенше жағдайлар басқармасының күштері мен құралдары тартылды. Шамамен 210 адам, 185 арнайы техника және 20-ға жуық су шығару құралдары жұмылдырылды. Қазіргі уақытта 460 мың текше метрден астам су сорылды. Бүгінгі күні жанар-жағармай қоры – 5 мың тонна, инертті материалдар – 66 мың тонна, қап – 15 мың дана. Мен тұрғындардан дүрбелеңге бой алдырмауды және тек ресми дереккөздерге сенуді сұраймын, – дейді қала әкімі Ермағанбет Бөлекбаев.

«Қарағанды қаласы бойынша қар суы 5 сантиметрге төмендеді. Кеше таңертең ауыл аулаларындағы су құрғатылды. Бұл мәселені шешу үшін судың ағынын коллекторға бағыттау үшін жер білігін салу жұмыстары жүргізілді. Барлық мекенжайлар бойынша су сору әлі де жүргізіледі. Қазір жағдай қалыпты», – дейді облыстық төтенше жағдай департаментінің басшысы Мұрат Қатпанов.

Жолдарды да шайып жатыр

Жалпы, Қарағанды қаласының ғана емес, басқа да аудан-қалалардың ауласын су басу деректері тіркелуде. Барлығы 155 мың текше метр қар суы сорылды, сондай-ақ, ұзындығы 2500 метр арықтарды тазарту жүргізілді, 8123 қап төселді, 560 метр уақытша бөгет салынды.

Бұқар жырау ауданының Алғабас ауылындағы аулаларды да тереңдігі 40 сантиметр болатын су басқан. Еріген қар суы мен Шиелі өзенінің арнасынан су шығу себебінен. Жастілек ауылында да осындай жағдай тіркелген. Бұл кешегі мәлімет бойынша. Шаралар қабылданыпты. Сонымен қатар, автожолдарды да су шаю деректері де тіркеліп үлгерді. Қарқаралы ауданы, Қоянды ауылынан 12 шақырым болатын «Қоянды-Егіндібұлақ-Бүркітті» облыстық маңызы бар тас жолын 2 сәуір күні су шайып кетті. Тасқын ұзындығы 100-150 метрді, биіктігі 10-15 сантиметрді құрады. Алдыңгүні жол төсемі шайылып кетіп, автожолдағы қозғалыс көліктің барлық түрлері үшін жабылды. Нұра ауданындағы Құланөтпес өзені де көтеріліп, Ақтөбе және Құланөтпес ауылдары арасындағы көлік қатынасы тоқтап тұр. Алдын ала азық-түлік, дәрі-дәрмек жеткілікті жеткізіліпті. Аталған өңірді су басу қаупі жоқ. Сонымен қатар, Ұлытау ауданы, Қорғасын ауылына кіреберіс жолды да су шайып кетті. Нұра ауданындағы Қайнар-Амантау жолын су шайып, жолаушылар дала жолымен қатынауда. Ал, республикалық маңызы бар «Нұр-Сұлтан-Нұра-Теміртау» тас жолының 257 шақырымында су тасқыны тіркелді. Жол қауіпсіздігінің ескерту белгілері қойылды. Осакаров ауданындағы облыстық маңызы бар «Литвиновское-Тельман-Молодежный» 45 шақырымында да су жүріп өтті.

Ал, Бұқар жырау ауданында «Қалқаман-Баянауыл-Керней-Өміркер» республикалық маңызы бар жолдың 28 шақырымында су жайылды, кезекшіліктің бақылауында, ескерту белгілері қойылды. Осы жолдан 7 шақырым әріректе қарғын су қарқыны үдеп, жолды опырып кетті.

Абай ауданының Қоянды-Сарепті жолынан да су жүріп өтіп, жол төсемі шайылды. Жаңаарқа ауданындағы облыстық маңызы бар «Қарағанды-Самарка-Атасу-Айнабұлақ» тас жолының 147 шақырымында су тасқыны орын алды. Ескертпе белгілері қойылды.

– Су шайған жолдарға жол қауіпсіздігінің ескерту белгілері қойылып, жауапты қызметкерлер кезекшілік атқаруда. Жолдарды қалпына келтіру жұмыстары еріген қар суының деңгейі төмендегеннен кейін жүргізіледі. Ал, су басқан үйлердің эвакуацияланған тұрғындары үйлеріне қайтарылды. Су тасқынына қарсы жедел штаб тәулік бойы жұмыс атқарып жатыр. Барлық жағдай бақылауда, күштер мен құралдар жеткілікті, тұрғын үйлерді су басып кетпеу, іргелес аумақтардағы суды жедел ағызу үшін барлық қажетті шаралар қабылдануда. Сонымен қатар, барлық ата-аналардан балалардың үйден шығуын, қар еруі аяқталғанға дейін қараусыз жүруін шектеуді сұраймын. Оларға судың жанында ойнауға қатаң тыйым салу қажет. Қалада және барлық елді мекендерде көптеген арналар бар. Қазір олар суға толы. Осыны ескерсеңіздер, – дейді Мұрат Қасенұлы.

Қасымхан ҒАЛЫМ.