Банк және сауда комиссиясының төмендеуі бизнеске жылына 2 миллиард теңге үнемдеуге мүмкіндік береді

Жыл сайын қолма-қол ақшасыз есеп айырысулар барған сайын танымал бола түсуде, ал қазақстандықтар қолма-қол ақшаны пайдаланудан барлық жерде бас тартуда. Қолма-қол ақшасыз төлемдердің үлесі экспотенциалды түрде өсуде, ал банк карталарын пайдаланушылар саны 37,8 млн. данаға жетті және соңғы жылы екі есе өсті.

Көптеген сарапшылар қолма-қол ақшасыз төлемдердің болашағы зор деген пікірмен келіседі. Бұл болашақ жанымызда жақын. Қазақстанда банктік қызметтерді цифрландырудың өсуімен халықтың онлайн-төлемдерді жүргізуге қызығушылығы да едәуір артты. Оның үстіне, Қазақстанда төлем карточкаларын пайдалана отырып, тауарлар мен қызметтерге ақы төлеу үшін инфрақұрылым жақсы дамыған. Статистика көрсетіп отырғандай, ағымдағы жылдың 1 мамырына төлем карточкаларын, оның ішінде VISA International, MasterCard Worldwide, UnionPay International, American Express International және Diners Club International халықаралық жүйелерін шығаруды 22 банк пен “Қазпочта”АҚ жүзеге асырды. Осы күні айналыстағы карталардың саны 37,8 млн дананы, ал оларды ұстаушылардың саны – 32,3 млн. адамды құрайды. Бұл 2019 жылдың ұқсас кезеңімен салыстырғанда тиісінше 51,4% – ға және 49,5% – ға жоғары. Тек Қарағанды облысында 2826,9 мың төлем карточкасы айналыста, ал осы карточкаларды ұстаушылардың саны 2408,1 мың адамды құрады. Карталарды пайдалану үшін қажетті қызметтерді көрсету үшін өңірде 13680 POS-терминал, 968 банкомат және 10947 сауда кәсіпорны бар. Олардың саны үнемі өсіп келеді, дейді ҚР Ұлттық Банкі Қарағанды филиалының экономикалық талдау және статистика бөлімінің бас маманы И.В.Фурман.

“Дәстүрлі есеп айырысулардан қолма-қол ақшасыз есеп айырысуларға көшу байқалады, бұл банктік карталар мен оларды ұстаушылардың санының артуынан, QR-кодтар мен NFC – төлемдер сияқты инновациялық төлем әдістерін үнемі енгізуден, банктердің эмитенттермен картамен төлем жасауын ынталандырудан, қосымшалар интерфейсінің ыңғайлылығынан және тағы басқалардан көрінеді”, – деп атап өтті сарапшы.

Әрбір пайдаланушы үшін қолма – қол ақшасыз есеп айырысудың артықшылықтары айқын: олар сатып алу кезінде уақытты үнемдейді, шығындар мен кірістердің есебін жүргізуге мүмкіндік береді, сонымен қатар карантин жағдайында маңызды, гигиенаны сақтауға көмектеседі-картада қолма-қол ақша сияқты байланыс жоқ. Тағы бір артықшылығы – білім беру, медициналық қызметтер, дәріханалар, тұрақ орындарын төлеу, ақылы жолдар, ауыл шаруашылық қызметтері, жылжымайтын мүлікпен мәмілелер сияқты маңызды әлеуметтік маңызы бар қолма – қол ақшасыз төлемдерді қабылдау үшін банктік комиссиялардың төмендеуі. Олар 2020 жылдың 1 мамырынан бастап күшіне енді.

“Елімізде коронавирустық пандемияның таралуы жағдайында бұл салаларды қолдау уақтылы және маңызды болып табылады. 2020 жылдың 1 мамырынан бастап, мысалы, медициналық қызметтерге ақы төлеу немесе оқу үшін ақы төлеу кезінде медициналық мекеме немесе білім беру ұйымы банкке бір карточкалық операциямен транзакция сомасының 2,3–3 пайызын емес, орта есеппен 1,5 пайызын төлейді, бұл 35-50 пайызға аз”, – деп И.В. Фурман түсіндіреді.

ҚР Ұлттық Банкі енгізген жаңа шаралар пакетінің нәтижесінде банкаралық комиссияның сараланған мөлшерлемелері қолданылатын сауда мен қызметтердің жеңілдетілген сегменттерінің жалпы үлесі төлем карточкаларын пайдалана отырып, қолмақол ақшасыз операциялардың жалпы айналымының 40% – ынан асады. Ал сауда комиссиясының төмендеуі кәсіпкерлер мен азаматтарға банк комиссиялары бойынша өз шығындарын қысқартуға мүмкіндік береді.

“Банкаралық және сауда комиссиясын төмендету бойынша бірлескен шаралардың әсері бизнес субъектілерінің шығыстарын нақты үнемдеу түрінде жылына 2 миллиард теңге деңгейінде болжанып отыр”, – деп сарапшы қорытындылады.

“Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі”

РММ Қарағанды филиалының баспасөз орталығы.