Бақылау құқық бұзудың алдын алады
Техникалық реттеу және метрология комитеті Қарағанды облысы бойынша департаменті басшысының міндетін атқарушы Сергей Ганджук биылғы он айда 177 нысанға мемлекеттік бақылау жүргізілгенін айтады. Оның ішінде, 2-еуі – жоспардан тыс тексеру, 167 – алдын алу бақылау, 8-і – басқа мемлекеттік органдармен бірлескен тексеру.
Жоспардан тыс тексерулер сәйкестікті бағалау саласындағы аккредиттеу және өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы заңнаманың сақталуы тұрғысынан басқа мемлекеттік органдардың өтініштері мен ақпараты негізінде іске асқан.
Сергей Ганджуктың айтуынша, бұл саладағы бұзушылықтар бір жағдайда анықталыпты. Онда аккредиттеу бұзылған. Яғни, субъект құқығы жоқ жұмыстарды жүргізген көрінеді. Тексеру нәтижесінде заң бұзушылықтарды жою туралы нұсқама берілді. Әкімшілік іс қозғалған. Мамандандырылған әкімшілік соттың шешімімен аккредиттеу тоқтатылып, әкімшілік айыппұл салынған.
– Профилактикалық бақылау заңның сақталуын қадағалайды. Атап айтқанда, техникалық реттеу саласында, өлшем бірлігін қамтамасыз ету, сәйкестікті бағалау және бағалы металдар мен асыл тастардан жасалған зергерлік бұйымдарды өткізудегі заңнаманы сақтау тұрғысынан жүргізілді.
Ақпараттық көздерден, мемлекеттік органдардан, мемлекеттік кірістер органдарынан, статистика бюросы мен сараптама ұйымдарынан алынған мәліметтерді салыстыру және деректерді талдау кезінде техникалық реттеу, өлшем бірлігін қамтамасыз ету, сәйкестікті бағалау саласындағы аккредиттеу және бағалы металдар мен асыл тастар туралы заңдарды бұзушылықтар анықталды. Олар – зергерлік және басқа да бұйымдарды сынамалық таңбасыз өткізу, сондай-ақ, өзінің барлық зергерлік және басқа да бұйымдарында зергерлік және басқа да бұйымдар өндірісінің субъектісі қойған атаулы белгінің бедерінің болмауы сынды бұзушылықтар.
Прокуратураның тексерулер жүргізу туралы қаулылары негізінде біз 7 тексеруге қатыстық. Оның аясында «Өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы» Заңның бұзылуы анықталды. Бүгінгі таңда прокуратураның қаулылары бойынша департамент тексерулерге қатысуды жалғастыруда, – дейді Сергей Ганджук.
Құқық бұзушылық субъектілері ҚР ӘҚБтК 419-бабы 1-бөлігінің 2-тармағы бойынша, яғни, тексеру мерзімі өткен өлшем құралдарын қолданғаны үшін, сонымен қатар, өлшем бірлігін қамтамасыз етудің мемлекеттік жүйесінің тізіліміне енгізілмеген өлшем құралдарын пайдаланғаны үшін әкімшілік жауаптылыққа тартылды. Айыппұл сомасы 17 млн. 853 мың 750 теңгені құрады. Бұл орайда айыппұл 100 пайыз өтелді.
Бұдан басқа, ҚР ӘҚБтК-нің 826-бабына сәйкес тиісті ұйымдар мен лауазымды адамдарға заң бұзушылықтарды жою жөнінде шаралар қабылдау, әкімшілік құқық бұзушылықтарды жасауға ықпал ететін себептер мен жағдайларды анықтау жөнінде ұсыныстар енгізілді.
2021 жылғы 1 шілдеден бастап жаңа заң қолданысқа енді. Қабылданған заң екі негізгі міндетті шешуге бағытталған. Ол – нарықта тәртіп орнату және отандық тауар өндірушілердің бәсекелестік артықшылықтарын іске асыру.
Заң Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартты қоса алғанда, тұжырымдамалық түсіндірмеде импорттаушының, сатушының, дайындаушының, дайындаушы уәкілеттік берген тұлғаның анықтамаларын енгізу бөлігін сәйкестендіруге бағытталған.
Ұлттық және мемлекетаралық стандарттарды қолдануды қамтитын өзара байланысты стандарттардың тізбелерін қалыптастыру қажеттілігі туралы талапты енгізе отырып, ұлттық техникалық регламенттерді әзірлеу тәртібі қайта қаралған. Департамент басшысының мәлімдеуінше, аккредиттеудің электронды жүйесіне толық көшу көзделген. Аккредиттеу жөніндегі органның және оның субъектілерінің құқықтары мен міндеттері тәртіпке келтірілген. Бұл аккредиттеу органы мен аккредиттеу субъектілері қызметінің барлық кезеңдерінің ашықтығын қамтамасыз етеді және олардың жауапкершілігін арттырады.
– «Мемлекеттік мүлік туралы» Заңға өзгеріс енгізу арқылы аккредиттеу жөніндегі органға республикалық мемлекеттік кәсіпорынның ұйымдық-құқықтық нысаны берілді, бұл оның мәртебесі мен жауапкершілігін күшейтеді, – дейді Сергей Ганджук.
Ал «Өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы» Заңдағы өзгеріс тұтынушыларды алдауды болдырмау мақсатын көздейді. Жалпы, стандарттауда халықаралық, шетелдік стандарттарды тікелей қолдану көзделген.
«Бұл жаңа технологияларды жедел енгізуге және инвестициялар тартуға мүмкіндік берді», – дейді Сергей Ганджук.
Жан АМАНТАЙ,
Ortalyq.kz