Тағдыр тоғыстырғандар
Өзге ұлт өкілдерінің түрлі себеппен қазақ топырағына табаны тиіп, тұрақтап қалғанына аз уақыт болған жоқ. Содан бері олардың Қазақстанды туған жерім деп санайтын бірнеше ұрпағы өсіп жетілгеніне тарих парақтары куә.
Қарағанды қаласының қалыптасу тарихына үңілсек те XІX ғасырдың аяғында сайын далада көмір өндіруді бастаған орыс көпестері мен француз, ағылшын кәсіпкерлерінің ізін көреміз. Тағдыр талайы олардың кейбірінің ұрпағына Тәуелсіз Қазақстанның азаматы болып өмір сүруді нәсіп етіпті. Қатпарлы шежіре одан бергі жылдарда орталық Қазақстанға украин, белорус, кәріс, татар, неміс ұлтының дәм айдаған өкілдері келгенін баяндайды. Байыппен үңіліп қарар болсақ, әр ұлт қана емес, әр адамның Арқа жеріне келген себебі әрқилы. «Адамның басы Алланың добы» деген тәмсілді еске алсақ, ол себептің ар жағында бір әулеттің, жеке-жеке адамның тағдыры жатыр. Әрқайсысы бір-бір көркем шығармаға жүк. Талайлы тағдырлардың символындай болған кейіпкердің бірі – Арқа жеріндегі аядай ауыл Ақтастың атын Жапония мен Қазақстан арасына паш еткен Ахико Тецуро.
Ахико ҚарЛАГ-тың тар қапасына бар болғаны 15 жасында түсіп, он жылдан соң түрмеден шыққанда 24 келі ғана болған екен. Көрер жарығы бар жігітті боздалада боздағынан айырылған Ақтамақ есімді қазақ анасы бағып-қағып өсіріпті. Есейіп неміс қызымен отау құрып, балалы-шағалы болып, жігіт ағасының жасына жеткенде Жапониядағы әкесі мен бауырларын тауып, еліне көшіп те кеткен. Сары дала бойына сіңірген қасиет оны жапон елінде қалдырмапты. Біраз жылдан соң Қазақстанға, өзін есейткен Ақтасына қайтып оралыпты. Бұл оқиға негізінде көркем шығарма жазу туралы идеяны Ұлттық құрылтайдың мүшесі, ҰҒА корреспондент-мүшесі, заң ғылымдарының докторы, профессор Нұрлан Дулатбеков ұсынып, жазушы Мадина Омарова пьеса жазып, Асхат Маемиров Қазақтың М.Әуезов атындағы мемлекеттік академиялық драма театрында «Ақтастағы Ахико» деген атпен сахналады. Ахиконың тағдыры еріксіз жат елге келіп, сол елде өсіп-өнген еліміздегі әр этнос өкілінің ата тарихынан хабар береді. Ал, Ахикоға мекен болған қазақ даласы, оның осы елге бауыр басуына сеп болған қазақ халқының кеңдігі – Абай айтқан «Адамзаттың бәрін сүй, бауырым деп» деген ракурсқа толық сыйып тұр. Мейірім мен тағдыр секілді бірлік те ұлт таңдамайды.
Кешегі көмір табылған қазақ даласының орталығы мен ҚарЛаг орналасқан мекен бүгінде Тәуелсіз Қазақстанның кенді аймағы ретінде өндірістің күретамыры болып республика бюджетіне қомақты қаржы салып, ел дамуына үлес қосып отыр. Оның ар жағында Қарағанды өңірін мекен еткен әр этнос өкілінің қажырлы еңбегі, қазақ халқының кең пейілі, жан баласын жатырқамайтын толеранттылығы жатыр.
Кеше ғана Қазақстан халқы Ассамблеясының алқалы жиынында Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев «Ұлты әртүрлі азаматтарымыздың өзара достығы мен татулығы туралы мысалдардың көп екенін көрсетуміз қажет, – деген еді. Қазақстанның орталығы, түрлі ұлт ұйысып еңбек етіп жатқан Қарағанды өңірінде ондай мысал өте көп.
Оларды «Ortalyq Qazaqstan» газеті ұдайы түрлі жанрда жазып, оқырманға баяндап жүр. Бүгінгі номердегі мақалаларға да бірлік пен ынтымақтың қазақстандық үлгісі арқау болды.
Назым ДҮТБАЙ,
Ortalyq.kz