БағанБас тақырып

Жұма күнгі ой

Құдай – біреу. Дін – әртүрлі (ислам, христианство, буддизм, иудаизм). Адамзат оны өзінше, әртүрлі қоғамдық-экономикалық формациялар кезінде әрқилы сенім-наныммен қабылдаған. Өзін пендесі қалай түсінеді? Онда Құдайдың “шаруасы” жоқ! Ол – аб­солютті ақиқат.

Адамзат әртүрлі ұлт пен ұлыс, нешеме саяси “измдер” (матера­ лизм, идеализм, марксизм, фа­ шизм және тағы басқалары) оны өз “шындығымен” “түсінуге” тыры­сады. Бірақ, Тәңірінің ақиқатына жете алмайды. Дүниежүзілік фи­лософия, әдебиет пен ғылым сол Тәңірін түсінудің бір ағым, амалы ғана – басқа түк те емес. Адам ба­ласы Құдайға қол ұсынған күні адамзаттың тіршілік ету процесі тәмам болады!

Кейбір дін (христиандар) Иса­ны Тәңірі (Сын Божий и Спаси­ тель человечества) деп атайды. Ол да ақылға қонбайды, ендеше, дінді де сынауға болады! Құдай жоқ де­ген атеизмді де сынауға болады (сынамақ түгілі, төбесіне көтере сыйлайтындар да көп оны). Дінде­гі қасаң қағидаларды, ұзын сақал, қысқа балақ уахабтарды, өз дінін өздері бүлдіріп жүрген керітартпа уағызшы – догматик поп, монах, қожа-молдаларды да сынауға бола­ды!

Алланы “сынауға” болмайды!

Оны Алаштың Абайы ғана емес, адамзаттың санасына Тәңірінің сәулесі түскен саусақпен санаулы арда ұлдары – неміс Гете, орыс Тол­стой, Жердің тартылыс заңын тәрк етіп, Айға қонған американ астро­навтары да мойындаған!

Адамзат пен ғаламзатты жаратқан кім – Құдай! Оның аты кім – Тәңірі ме, Алла ма, жоқ, әлде, Жаратқанның мейірім шуағымен Мария ананың құрсағында жаралған Иса пайғамбар ма?!.. Құдай хақындағы мұндай көкезу ай­тыс-тартыс Адам Ата мен Хауа Ана жаралғаннан бері бар. Әлі де айты­ла береді… Оның қорытындысын шығаратын Сіз бен біз емес!

Құдай – тылсым шексіздік! Біз – сезімі, ақыл-ойы да шектеулі пен­ де ғанамыз. Жаратылыс – шексіз, жаратылған – шектеулі. Шектеулі мен шексізді қалай тануға болады? (Абай). Адамзаттың бірегейі атам қазақтың өзі Тәңірін Алла деп ата­ған! “Алланың өзі де рас, сөзі де рас” деген Абай: “Адамшылықтың алды – махаббат, ғадаләт, сезім. Бұлардың керек емес жері жоқ, кіріспейтұғын да жері жоқ. Ол – Жаратқан Тәңірінің ісі… Бұл ғада­ләт, махаббат сезім кімде көбірек болса, ол кісі – ғалым, сол – ғақил. Біз жанымыздан ғылым шығара ал­маймыз, жаралып, жасалып қойған нәрселерді сезбекпіз, көзбен көріп, ақылмен біліп» – дейді!

P.S. Өлімге бола туған біз сықылды басы жұмыр пенде­лер осы Абай хакімнің айтқанын түсініп алса да жетеді! Басқа түктің де керегі жоқ…

Серік АҚСҰҢҚАРҰЛЫ,

Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, Халықаралық «Алаш» әдеби сыйлығының лауреаты.

Басқа материалдар

Back to top button