Бүгіннен бастап банкроттыққа өтінім қабылдау басталады

“Қазақстан Республикасы азаматтарының төлем қабілеттілігін қалпына келтіру және банкроттық туралы” заң күшіне енді. Бүгіннен бастап, 3 наурыздан, өтініштерді қабылдау басталды. Қарыздарды кімге есептен шығаруға болады, банкроттар салдары қандай болады деп күтілуде – бұл туралы Қарағанды қаласының Қазыбек би атындағы ауданы бойынша Мемлекеттік кірістер басқармасынан хабарлады.

“Банкроттық туралы заң рәсімдердің үш түрін қарастырады – соттан тыс банкроттық, сот банкроттығы және төлем қабілеттілігін қалпына келтіру. Бұл рәсімдерді тек қарыз алушының өзі ғана бастай алады, яғни несие берушінің борышкердің банкроттығына өтініш беруге құқығы жоқ”, – деп түсіндірді МКБ.

Бұл рәсімнің кемшілігі де бар, сондықтан шешімді барлық оң және теріс жақтарын саралап, мұқият қабылдау керек.

Банкроттық танылғаннан кейін не болады:

– 5 жыл ішінде кредиттер алуға болмайды (ломбардтардың микрокредиттерін алудан басқа);

– процедураны 7 жылдан кейін ғана қайта бастауға болады;

– үш жыл ішінде қаржылық жағдайды тексеру.

Төлем қабілеттілігін қалпына келтіру кезінде мұндай салдар болмайды.

Соттан тыс банкроттық рәсімін қолдану шарттары

Азаматтар соттан тыс банкроттықты тек банктер, микроқаржы ұйымдары және коллекторлық агенттіктер алдындағы қарыздар бойынша қолдана алады, егер:

1) борыш 1 600 АЕК-тен аспайды (2023 жылы 5 520 мың теңге);

2) Қарыз 12 ай ішінде өтелмейді;

3) мүлік жоқ;

4) борыштар бойынша банкпен реттеу жүргізілді.

Сонымен қатар, заңда ерекше жағдайлар қарастырылған:

– АӘК алушылар үшін (мұндай азаматтар бойынша критерий қолданылмайды-12 ай ішінде төлемнің болмауы);

– берешегі 5 жылдан артық өтелмейтін адамдар үшін (олар бойынша мүліктің бар-жоғын тексеру және берешек сомасы бойынша шектеулер белгіленбейді).

Соттан тыс банкроттық рәсімін Мемлекеттік кірістер органдары (аудандық басқармалар) жүргізетін болады. Өтініштер сайт арқылы қабылданады egov.kz және E-salyq azamat мобильді қосымшасы.

Сот банкроттығының шарттары мен ерекшеліктері

1600 АЕК (2023 жылы 5 млн 520 мың теңге) астам берешек болған жағдайда және кредиторлар алдындағы борыштардың барлық түрлері бойынша сот банкроттығын қолдануға болады.

Осы рәсім барысында борышкердің мүлкі сауда-саттықта сатылады.

Кредитор борышкердің жалғыз тұрғын үйін ол кепіл нысанасы болған жағдайда ғана алып қоюға құқылы.

Түскен қаражат белгіленген кезектілікке сәйкес кредиторлар алдындағы борыштарды өтеуге жіберіледі.

Сот банкроттығы рәсімін құрамына келесілер кіретін қаржы басқарушылары ақылы негізде жүзеге асырады:

– заңды тұлғалар мен ЖК банкроттық рәсімін жүзеге асыратын әкімшілер;

– кәсіби бухгалтерлер;

– заң кеңесшілері;

– аудиторлар.

Төлем қабілеттілігін қалпына келтіру

Бұл рәсім сотта қарыздарды төлеуге бөліп-бөліп төлеу мүмкіндігін (5 жылға дейін), тұрақты табыс болған жағдайда көздейді. Қалпына келтіру жоспары қаржы басқарушысымен бірлесіп әзірленеді және сотта бекітіледі.

Артықшылығы – бұл процедураны қолданған адам банкротқа ұшырамайды. Бұл оған шектеулер қолданылмайтынын білдіреді.