Тың жобалардың тыңғылықты нәтижесі
Облыстың білім беру саласындағы негізгі бағыты білім беру сапасын арттыру болып табылады. Негізгі басымдық – білім беруге инвестиция салу. Өткен жылы білім беру бюджеті 239,9 миллиард теңгені құрады.
Инфрақұрылымды дамыту бағытында жұмыс жалғасуда. Былтыр қыркүйек айында Қарағандыда 2 жаңа мектеп өз жұмысын бастады, оның біреуі шағын аудандағы «Жайлы мектеп» Ұлттық жобасы аясында Кеңдала және біреуі жергілікті бюджет есебінен шағын Күнгей ауданында салынды. Желтоқсан айында тағы 3 жайлы мектептің құрылысы аяқталды, оның ішінде, Қарағандыда 2 мектеп және Балқашта бір мектеп. Бұл мектептер оқушы орындарының тапшылығын едәуір қысқартуға және жақын маңдағы мектептерде жүктемені төмендетуге мүмкіндік берді.
Сондай-ақ, Бұқар жырау ауданы Атамекен ауылындағы апатты мектеп мәселесі жергілікті бюджеттен жаңа мектеп салу есебінен шешілді.
Биыл 6 жайлы мектеп ашу жоспарлануда. Қарағанды қаласының «Жаңа аудан» шағын ауданында – 1 мектеп, Шет ауданында – 2 мектеп, Бұқар жырау ауданында – 3 мектеп.
Өткен жылы 257 нысанда жөндеу жұмыстары жүргізілді, бұл өткен жылмен салыстырғанда 142 нысанға артық. 35 ауылдық мектеп пен шағын қалалар мектептері жаңғыртылды. Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес алдағы үш жылда облыстың 68 мектебінде жөндеу жұмыстарын жүргізуді жоспарлап отырмыз. Білім беру мазмұны жүйелі және мақсатты түрде жетілдірілуде. Мектепке дейінгі білім беруде 2 жастан 6 жасқа дейінгі балаларды мектепке дейінгі білім берумен қамту 82,6%-дан 88,1%-ға дейін өсті. 2024 жылы 3540 жаңа орын ашылды.
Мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту жан басына қаржыландыру арқылы қамтамасыз етіледі. Бір балаға мемлекеттік тапсырыс құны өткен жылмен салыстырғанда қалада 52 954 теңгеден 54 506 теңгеге дейін және ауылда 59 111 теңгеден 60 747 теңгеге дейін ұлғайды. Мектепке дейінгі орындармен қамтамасыз ету көп жағдайда жеке инвестицияларды тарту есебінен шешілетінін атап өткім келеді. Жаңа орындардың жалпы санының 72%-ы жеке ұйымдарда ашық. Жаңа орындарға деген қажеттілікті қанағаттандыру мәселесін шешу үшін 2025 жылы Қарағанды қаласында 6 жеке балабақша және Қарағанды және Приозерск қалаларында екі мемлекеттік балабақша салу жоспарлануда.
Бүгінгі таңда Мемлекет басшысының тапсырмаларын іске асыру шеңберінде атаулы әлеуметтік көмек алуға құқығы бар отбасылардан шыққан балалар 100% тегін тамақпен қамтамасыз етілген.
Биылғы жылы біз «SabiDamu» виртуалды алаңын іске қосуды жоспарлап отырмыз, балалары балабақшаға бармайтын ата-аналар үшін тамаша бонус 2025 жылдың қаңтарынан бастап 0-ден 6 жасқа дейінгі балалардың ата-аналарына арналған әдістемелік нұсқаулық болуға арналған «SabiDamu» виртуалды алаңы іске қосылады.
Бұл алаң Балаларды тәрбиелеу мен оқытуда виртуалды көмекші болады, онда ата-аналар кез келген маманның консультативтік көмегін ала алады, сондай-ақ, баланы табиғи өмірлік жағдайларда барынша дамытып, әлеуметтендіре алады.
Орта білім беруде оның сапасын арттыру маңызды міндет болып табылады. Біз оқырмандардың қызығушылығын, оқу мәдениетін дамытуға бағытталған «Шаттықпен оқу» жобаларын, «Цифрлық мұғалім» республикалық жобасын іске асыруды жалғастырамыз.
Екінші жыл ауыл мектептерінің жоғары сынып оқушыларын ҰБТ-ға дайындау бойынша «Самғау» жобасы іске асырылуда. 2024 жылы 10-11 сыныптардың 7 224 оқушысы оқудан өтті.
Оқушыларды педагогикалық және медициналық мамандықтарды таңдауға бағдарлау мақсатында бейінді колледждермен және жоғары оқу орындарымен тығыз ынтымақтастықта 40 инновациялық мектепте «Медицинаға қадам» жобасы және 25 мектепте-бейінді сыныптарды ашумен «Педагогикалық сынып» жобасы іске асырылуда.
Оқушылардың аграрлық мамандықтарға деген қызығушылығын арттыру үшін 65 мектепте «Ауыл шаруашылығына қадам» жобасы жүзеге асырылуда. Қазіргі уақытта мектептерде сервис, авто, агро, құрылыс, ІТ бағыттары бойынша 50 бейіндік сынып ашылады.
Пәндерді оқытудың инновациялық тәсілдерін енгізу мақсатында «Өрлеу» инновациялық технологиялар орталығымен бірлесіп Digital matematika, «BilimTest» сияқты цифрлық жобалар іске асырылуда.
Біз сондай-ақ мұғалімдерге басқалардың эмоцияларын тануға және өз эмоцияларын басқаруға үйрететін-ElSkills платформасын енгізуді жоспарлап отырмыз.
Мақсатты мектептерді дамыту жобасы аясында биыл 84 мектеппен жұмыс жүргізілуде. Әр мектептің жеке портреті жасалып жобалық кеңсенің жұмысы ұйымдастырылды. Бүгінгі таңда мақсатты мектептердің 3 мыңнан астам педагогы бастауыш сыныптар мен 10 пән бойынша біліктілікті арттыру курстарынан өтті.
Заманауи кабинет білім беру сапасын арттыру шарттарының бірі болып табылады. Ол үшін жыл сайын облыстық бюджеттен мектептерді жаңғыртуға қаражат бөлінеді. Өткен жылы 65 кабинет болды. Нәтижесінде заманауи кабинеттермен жарақтандыру көрсеткіші 81%-ды құрады.
2025 жылы тағы 75 пәндік кабинет сатып алу жоспарлануда.
Бұдан басқа, «Ауылдық жерлерде тірек мектептердің әлеуетін дамыту» жобасы аясында «Қазақстан халқын» Қоры облыстың 8 ауылдық мектебін заманауи пәндік кабинеттермен және жиһазбен жабдықтады. Биыл тағы 3 мектепті жабдықтау жоспарлануда.
Қор арқылы 2 жобаны іске асыру жоспарлануда. Олар – мектептерде «БІЛІМ-ИННОВАЦИЯ» лицейлерінің тәжірибесін енгізу, ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалардың физикалық дамуы. Барлық ауыл мектептері жоғары жылдамдықты интернетке қосылған.
Аппараттық-бағдарламалық кешенді орнату есебінен «Бизнес әмиян» тегін мобильді қосымшасы арқылы әлеуметтік әмиян шеңберінде ыстық тамақ беру сервисін енгізу жұмыстары жүргізілуде.
Бүгінгі таңда облыстың 60 мектебінде Face-id бойынша биометриясы бар «Отан-мектеп» аппараттық-бағдарламалық кешені орнатылды.
Жалпы, облыстың 175 мектебінде АӨК енгізу жоспарлануда.
Ерекше білім беру қажеттілігі бар балалар үшін білім беру қызметтерінің қолжетімділігін қамтамасыз ету екі бағыт бойынша жүзеге асырылады. Бұл арнайы білім беруді дамыту және инклюзивті білім беру үшін жағдай жасау.
Облыста 32 арнайы ұйым жұмыс істейді. Өткен жылы Қарағандыда ПМПК және Балқашта психологиялық-педагогикалық түзету кабинеті ашылды. 2025 жылы Бұқар жырау ауданында ашылуды жоспарлап отырмыз.
Өткен жылдан бастап мүмкіндігі шектеулі балаларды арнайы психологиялық-педагогикалық қолдауға мемлекеттік білім беру тапсырысы іске асырылуда. Оның шеңберінде 2029 жылға дейін жыл сайын 300 баланы қамту жоспарлануда.
Инклюзивті білім беру үшін арнайы жағдайлар жасалған. Балабақшаларда – 84%, мектептерде – 98% және колледждерде – 85%.
Тәрбие жұмысы жалпыадамзаттық және ұлттық құндылықтарға ие ұрпақты тәрбиелеуге бағытталған жаңартылған бірыңғай тәрбие бағдарламасы негізінде құрылады.
Бағдарламаны іске асыру шеңберінде облыстық кешенді тәрбие жоспары бекітілді. Кешенді жоспарға облыс әкімдігінің баспасөз хатшысы әзірлеген «Ұлттық құндылықтарды сақтауға және насихаттауға бағытталған қазақ күнтізбесі» атаулы күндермен енгізілген. Жоспарда әр айға арнайы тақырыптар беріліп, оның шеңберінде 5 мыңнан астам іс-шаралар іске асырылды. Балаларды тәрбиелеу және дамыту мәселелерінде ата-аналардың құзыреттерін қалыптастыру мақсатында өткен оқу жылынан бастап барлық жалпы білім беретін мектептерде «Ата-аналарды педагогикалық қолдау орталықтары» құрылды.
Қосымша біліммен қамту 88%-ды құрады. Қосымша бағдарламалардың едәуір бөлігі мектептерде жүзеге асырылады. Оларда бюджет қаражаты есебінен тегін негізде 44,4 мың баланы қамтитын 2 646 үйірме мен секция жұмыс істейді.
Қарағандыдағы заманауи оқушылар сарайы Осакаровка кентіндегі қосымша білім беру орталығы, Бұқар жырау ауданындағы қосымша білім беру орталығы өз қызметін бастады.
2025 жылы Қарағанды қаласының Майқұдық қаласында Оқушылар сарайын салу, Балқаш қаласында балалар мен жасөспірімдердің техникалық шығармашылық орталығын және Қарағанды қаласында «Жас туристер» станциясын ашу жоспарлануда.
Қосымша біліммен қамтуды ұлғайту мәселесін біз мемлекеттік тапсырысты жеке ұйымдарға орналастыру есебінен де шешеміз. 2024 жылы мемлекеттік тапсырыс 3 153 орынға орналастырылды, бұл – 2023 жылмен салыстырғанда 2 261 балаға көп. Биыл 561 млн. 722 мың теңгеге 3300 орындық мемлекеттік тапсырыс орналастыру жоспарлануда.
Облыстың ауылдық мектептерінде 10 комунити-орталық ашылды. Келесі оқу жылында 15 қауымдастық орталығын ашу жоспарлануда.
Балалардың құқықтарын қорғауға қатысты. Мемлекет басшысының психологиялық қолдау қызметтерін кеңейту туралы тапсырмасын іске асыру аясында білім беру мекемелерінде психологиялық қолдау орталығы ашылды. Бұл балалардың психологиялық-педагогикалық көмекке қол жеткізуін, педагогтерге әдістемелік қолдау көрсетуді және ата-аналарға кеңес беруді қамтамасыз ете отырып, психологиялық қызметтің бірыңғай жүйесін құруға мүмкіндік береді.
Орталықта кәсіптік бағдар беру кабинеті, білім беру ұйымдарындағы стандартты емес жағдайларға жедел ден қоюға арналған комплаенс-қызмет, мектепте және полиция бөлімдерінде есепте тұрған оқушыларға арналған Жасөспірімдер клубы, «BILIMAL» ЖШС-мен бірлесіп орталықтың қызметін цифрландыру жұмыс істейді.
Жастарды колледждерде сұранысқа ие мамандықтар бойынша тегін оқытумен қамтуға қатысты бастамалар бар. Биыл облыста жұмысшы мамандықтар жылы аясында үлкен жұмыс жүргізілетін болады.
Бүгінгі таңда мемлекеттік білім беру тапсырысы 2023 жылмен салыстырғанда 1 100 орынға ұлғайтылып 9 244 орынды құрады.
Кадрларды сапалы даярлау мақсатында «Жас маман» жобасы бойынша жарақтандырылған 9 тірек колледж және тиісті даярлық бейіні бойынша 45 магниттік колледж анықталды.
Колледждерді 8 жетекші бағыт бойынша кластерлеу бойынша жұмыс басталды: білім беру, құрылыс, көлік, энергетика, IT және байланыс, тау-кен өндіру, жеңіл өнеркәсіп, әр сала бойынша ауыл шаруашылығын анықтаумен тірек колледжі. Әр сала бойынша колледждердің облыстың мектептерімен және кәсіпорындарымен өзара іс-қимылы көрсетілген.
Биыл облыстың екі ірі колледжінде өңірлік сұраныстарға жауап беретін су шаруашылығы, туризм бойынша қосымша заманауи мамандықтар ашылады.
Сонымен қатар, студенттер саны аз ауылдық колледждер базасында ересектерді оқытуды қамтитын орталық құруды жоспарлап отырмыз.
Кадр саласында «Білім берудегі өзгерістердің 1000 көшбасшысы» республикалық жобасы аясында конкурстық іріктеуден өтіп, білім беру ұйымдарының 8 директоры тағайындалғанын атап өткім келеді.
Сондай-ақ, өткен жылдан бастап «Teachforqazaqstan» қоғамдық қорымен бірлесіп, мамандыққа Жаңа «бүйірлік» білім беру жобасын іске асыру басталды. Жобаға жоғары педагогикалық емес білімі бар 23 адам қатысты, олар қайта даярлаудан кейін мектептерде жұмыс істейді. Биыл жобаға қатысатын мектептерге 9 адамды қабылдау жоспарлануда.
Жаңа жылда білім беру жүйесін жетілдіру және Мемлекет басшысы мен білім беруді дамыту тұжырымдамасы қойған міндеттерді шешу жөніндегі жұмыс жалғастырылатын болады. Бұл өңірлік білім берудің сапалы жаңа деңгейге шығуына мүмкіндік береді.
Гүлбақыт ЖҮНІСОВА,
Қарағанды облыстық білім
басқармасының басшысы
