Туризм елді тұғырландырады

«Туризм экономиканың өсуіне жаңаша серпін беретін сала болуға тиіс. Еліміздің әр өңірінде көрікті жерлер бар. Сондықтан, жеке инвесторларды да тарта отырып, қажетті инфрақұрылым салу жұмысын дереу бастау қажет», – деген Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың тапсырмасы негізінде облыста белсенді жұмыс атқарылуда. Енді, кеншілер өлкесіне келген турис­тер өздеріне қажетті барлық ақпаратты «VisitQARAGANDA» туристік ақпараттық орталығынан біле алады.

Туризм орталығының мақсаты

Аймақта туризм саласын дамыту бағытында бірнеше жыл бойы зерттеп, зерделеу жұмыстары жүргізілген. Өткен жылдың соңында өткен Қоғамдық кеңес отырысында облыстың кәсіпкерлік басқармасының басшысы Ирина Любарская Қарағандыда ақпараттық туристік орталықтың ашылуы жөнінде мәлімдеген еді.

– Мемлекет басшысының тап­сырмасына сәйкес, мұндай орталықтар облыстарда болуы тиіс. Бізде екі ірі туристік аймақ бар – Қарқаралы және Балқаш. Сондықтан, келесі жылы орталық ашамыз. Оны ұстауға жұмсалатын шығындар штат саны 10 адамнан тұратын 65,4 миллион теңгені құрайды. Шығындар есебінен кәдесый өнімдерін дайындау, шетелдік қонақтармен және инвес­торлармен кездесулер, Алматы мен Астанадағы туризм бойынша жыл сайынғы дәстүрлі көрмелерге қатысу көзделген.
Бірақ, біз Балқаш пен Қарқаралының дамуына ғана тоқталмаймыз. Өйткені, аймағымызда маңыз­ды және көркі көз тамсандырар көптеген көрікті жер бар. Ал, туристік ақпараттық орталықтың туризмді түлетуге тигізер көмегі мол болмақ, – деп атап өткен еді.

Міне, көп күттірмей жыл басында, яғни, қаңтар айында облыс­тық кәсіпкерлік басқармасының жанынан «Visit QARAGANDA» туристік ақпараттық орталығы мемлекеттік тіркеуден өтіп, ресми түрде ашылған.
Мақсаты – Қарағанды облысында туризмді дамыту, саяхатшылар үшін қолайлы жағдайлар жасау, өңірдің мәдени және табиғи мұрасын насихаттау.

Мұнда өңірдің табиғи, мәдени және тарихи көрікті жерлері, сондай-ақ, жергілікті операторлар ұсынатын туристік бағыттар мен қызметтер туралы қажетті мәліметтерді алуға болады. Демалушылар қайда тұру, не көруге болады, қайда бару керектігі туралы ақпараттарға осы жерде қанық болады.
Туристерге саяхат үшін аймақтың тартымдылығын көрсету, жаңа бағыттарды ашу, туристік орындардың карталары-диаграммалары әзірленуде. Орталық туризмді дамыту үшін қолайлы жағдайлар жасауға көмектеседі.
Сондай-ақ, сервисті жақсартуға және жаңа туристік аумақтарды дамытудың кешенді туристік өнімдерін, бағдарламалары мен тұжырымдамалары да жасалған. Бұл жұмыс әлі де жандана түспек.

Аймақтың мүмкіндігі мол

Орталық жергілікті тұрғындар үшін де, туризм саласында жұмыс істейтіндерге де пайдалы әрі қызықты болмақ.
Орталық директоры қызметіне Бахтияр Бекмұрзаев тағайындалған. Ол – Шанхай, Сараево, Рас-әл-Хайма қалаларында туризмді дамыту және инвесторларды тарту бойынша шетелдік тағылымдамадан өткен кәнігі маман.
Сала мамандарының айтуынша, облыста инфрақұрылым жақсарып келеді, жолдар жөнделіп жатыр. Енді, тамақтандыру қызметі мен қонақ күту секторында білікті кадрларды дайындап шығару керек.
Дерек бойынша, Қарағанды облысына адамдардың көпшілігі кәсіпкерлік мақсатпен келеді. Оған демалу және тынығу, туыс­тарына бару, сондай-ақ, емделу және сауда жасауды қосыңыз.
Ал, Орталық Қазақстанның туристік әлеуеті бай және алуан түрлі. Бұл жерде аңшылық пен балық аулау, оның ішінде, ұлттық аңшылық түрлерінен бастап, Қарқаралының әдемі табиғаты, Балқаш көлі туристер арасында танымал.
Жуырда ғана бұл қатарға Ақтоғай ауданы қосылды.
Аймақта туристерге көптеген экскурсиялар және әртүрлі саяхаттар бойынша қызықты бағыттарды ұсынуға және рекреациялық мүмкіндіктерді дамытуға болады. Облыстың сыртқы экономикалық байланысының географиясына 43 әлем елі кіреді. Оның ішінде, ірі сауда серіктестері ретінде Украина, Беларусь, Ресей, Қытай, АҚШ, Швейцария, Болгария, Венгрия, Индия, Германия, Оңтүстік Корея, Тайланд, Иран, Румыния және басқа да елдер аталады.
Ыңғайлы экономикалық-географиялық жағдайлармен және рекреациялық әлеуеті жоғары деңгеймен сипатталатын ауданның бірінші тобына Қарқаралы ауданы және Балқаш көлі, Қарағанды, Теміртау қалалары жатады.
Жалпы, Қарағанды облысы – туристік ресурстарға бай, туристік саланы дамытуда әлеуеті жоғары аймақтардың бірі.

Талдау не көрсетті?

«Visit QARAGANDA» орталығы талдама және туризмді дамыту деп аталатын екі бөлімнен тұрады.
Екі ай бойы аймақтағы туристік орталықтар мен туризмі дамыған өңірлерге талдау жасалыпты. Бахтияр Бекмұрзаевтың мәлімдеуінше, «VisitQARAGANDA» ақпараттық орталығының жеке сайты және әлеуметтік желілерде парақшасы бар. Орталыққа қажетті мамандар да тартылған.

Жасанды интеллект арқылы WhatsApp мессенджерінде чат жұмысын бастады. Ол тәулігіне 24 сағат жұмыс істейді. Әлемнің 170-ке жуық тілінде кез келген сұраққа жауап береді. Сұрақты жазбаша да, ауызекі тілде де қою­ға болады. Бірінші кезекте туризм саласында қандай демалыс бағыттары мен демалыс аймақтары бар екенін білуге болады. Алдағы уақытта қашықтан қажетті қызметке тапсырыс беру тетігін енгізу де жоспарлануда.

– Шынында, орталық ашылмай тұрып, талдау жасап, зерттедік. Туризм бағытындағы проблемаларды да атап өткім келеді. Мысалы, инфрақұрылымдық мәселелерді өзіміз шеше алмаймыз. Ол үшін құзырлы органдармен, мемлекеттік мекемелермен тығыз байланыста болуымыз керек. Атап айтсақ, жол мәселесі. Бұл – айтпаса да түсінікті. Бәсекелестіктің аз болуы да сапаға әсер етеді. Біздің ішкі туризмде маусымдық қана әлеует бар. Нақты айтсақ, Балқаштағы демалыс орындары қызметінің қымбат болуы да содан. Өйткені, олар жыл бойы жатып, маусымның 20-сы мен тамыздың 20-сына дейін, яғни, екі-ақ ай жұмыс істейді. Қарқаралыда да сондай. Сондықтан да, біз туризм орталықтары бар өңірлерге барып, мемлекеттік бағдарламаларды түсіндіруді қолға алдық. Қолдау көрсеткіміз келеді, – деді Бахтияр Бекмұрзаев.

Мемлекеттік қолдау бар

Туризм саласындағы мемлекеттік қолдау шаралары да таныстырылды. Туризм және спорт министрлігі мен атқарушы органдар тарапынан туроператорларды субсидиялау, шаңғы жабдықтарын сатып алу үшін өтемақы, туристік автобусты сатып алуға, туризм нысандарын салуға, жол бойындағы қызмет көрсету нысандарын салу кезінде өтемақы, санитарлық пункттерді ұстауға субсидия қарастырылған.
Орталықтың даму бағдарламасы көптеген қызметті қамтиды. Алдымен, келген туриске ыңғайлы тұрақтайтын қонақ үй тауып беру. Одан кейін дәмді тағамдарды пісіретін мейрамхана қызметін ұсыну. Өз кезегінде туристік ақпараттық орталықтың бөлімшелерін ашып, пайдалы ақпараттарды мол әрі қолжетімді қылу. Гидтермен және туроператорлармен қамтамасыз ету.
Сонымен қатар, орталық өз серіктестерін де тауып үлгерген. Әзірге «Балқаш» емдеу-сауықтыру орталығымен, Е.Бөкетов атындағы Қарағанды зерттеу университетімен және Қарағанды тау-кен идустриалды колледжімен меморандумға қол қойған.
Туризмнің бірқатар түрлерін қамтуды көздеп отыр. Атап айтсақ, шытырман оқиғалы туризм, экологиялық туризм, мәдени-тарихи, гастрономиялық, этнотуризм, өнеркәсіптік, оқиғалық, реакциялық және экстремалды туризм түрлерін қамтып, еліміздің сан қатпарлы тарихы мен халқымыздың тұла бойына тұнған өнері мен тұтас болмысын паш етпек ниетте.
Облыстық кәсіпкерлік бас­қармасы ұсынған дерекке сүйенсек, 2024 жылдың қорытындысы бойынша туризм саласында оң динамика байқалады. Қызметтерді тұтыну мен демалысты ұйымдастыру бойынша көрсеткіш 2023 жылға қарағанда 9,8%-ға өскен. Туристер саны да артқан. Оның ішінде, шетелдік қонақтар саны 30%-ға өсті. Ішкі туристер 5,1%-ға артқан.
Көрсетілген қызметтер кө­лемі 8,8 млрд теңгені құрады. 2025 жылы 500 мыңға жуық қонақты қабылдау жоспарланып отыр.

Туроператор мен қолөнершілер қуанышты

Аян Нұрмағамбетов «Номадс Клаб» ЖШС туроператорының директоры екенін айтады.

– Орталықтың ашылғанына қуаныштымыз. Көптен күткен едік. Біз республика бойынша қызмет ұсынамыз. Өте қажет ұйым. Мұнда туристердің керек ақпарат алуына мүмкіндік жасалған. Көрікті жерлеріміздің саяхат жоспарын алып, қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін дұрыс бағыттарды таңдайды. Жергілікті экономикаға үлесін қосады. Ішкі туризмнің жыл сайын 15-20 пайызға өсіп келе жатқанын атап өту керек. Бірақ, бағаның өсуі сәл қиындық туғызады. Қазір жергілікті халық сауатты демалысқа бейімделіп келеді. Бір күндік немесе екі күндік турларға белсенді түрде қатысады, – дейді Аян Нұрмағамбетов.

Тағы бір айта кетерлігі, орталықта шет елден келген қонақтарға естелік сыйлық сатып алу мәселесі де қарастырылған.
Атап айтсақ, Людмила Федосенко Nurami брендін ұсынған. Онда тоқылған немесе тігілген жаздық, күздік киімдерге Қарағанды облысының көрікті жерлері бейнеленген. Мәселен, Кеншілер мәдениет сарайы, Каскад алаңы және Қарқаралы табиғаты. Киімдегі бейнелер жергілікті суретшілердің туындысы. Екіжақты келісім бар. Осылайша, суретші де, бренд иесі де табыс табады һәм туризмнің дамуына үлес қосады. Тарихымызды насихаттайды. Бағасы да қымбат емес.
Одан бөлек, ұлттық үлгідегі шапандардың да алуан түрі бар мұнда.
Қолөнер бұйымдары да бар. Сырға, алқа, білезік, шашбау және тағы басқалары.

– Бұл орталықтың ашылуы – бізге зор мүмкіндік. Қол­өнершілер өз бұйымдарымызды жәрмеңкелерде және әлеуметтік желі арқылы ғана сатамыз. Ал, турис­терге неге ұсынбасқа? Табыс табумен қатар, ұлттық киім мен әшекейдің жасалу тарихын да жаңғыртамыз. Туризмге де үлес қосамыз. Мәселен, бұрында тақия­ны тек үлкендер ғана киген. Қазір керісінше жастар киеді көбіне, – дейді «Мұхамедияр» брендінің иесі Меруерт Мұхамедиярова.

Байқасақ, бұл бағытта жұмыс қызу. Президент тапсырмасы орындалу үстінде. Енді, турис­тік өңірлердегі проблемаларды шешу жолдарын жұмыла қарастыру керек-ақ. Топшылауымыз­ша, олар – жол, интернет, қонақ күту мәдениетін қалыптастыру, ұлттық тағамдарымыз бен салт-дәстүрімізді өз деңгейінде насихаттай білу және бірнеше тіл білетін, киелі орындардың тарихы мен орналасуын жетік меңгерген, жергілікті еті тірі, жан-жақты, жұлқынып тұрған гидтарды дайындап шығару.

Жәлел ШАЛҚАР,
«Ortalyq Qazaqstan»
Суреттерді түсірген Александр МАРЧЕНКО