Медициналық сақтандыру – ортақ жауапкершілік
Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру (МӘМС) – бұл денсаулық сақтау саласындағы әлеуметтік мүдделерді қорғаудың мемлекеттік жүйесі. МӘМС туралы және тағы да басқа сұрақтарға «Әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры» КЕАҚ Қарағанды облысы бойынша филиалының директоры Фазыл Көпобаев жауап берді.
— Медициналық сақтандыруға қатысушылардың ортақ жауапкершілігі туралы жиі айтамыз, бүгінде Қарағанды облысында қанша сақтандырылған азамат бар?
— 2024 жылдың шілде айының басындағы жағдай бойынша біздің облыста 933 350 адам сақтандырылған, 201 585 адам медициналық сақтандыру жүйесінен тыс, бұл жалпы халықтың 17,8% құрайды. Бұл ретте сақтандырылмағандардың негізгі пайызын МӘМС бойынша жарналар мен аударымдарды ешқашан төлемеген азаматтар құрайды.
— Көрсетілетін медициналық қызметтердің сапасын бақылау бойынша жұмыстар жүргізіліп жатыр ма?
— Иә, медициналық сақтандыру қоры тұрақты, мақсатты және жоспардан тыс мониторинг арқылы медициналық көмектің сапасы мен көлемін үнемі қадағалап отырады. Бірақ бұл немесе басқа медициналық қызмет нақты бір азаматқа көрсетілді ме, жоқ па, оны тексеру өте қиын, өйткені өңірде күн сайын мыңдаған қызмет көрсетіледі. Денсаулық сақтау жүйесін цифрландыру біздің азаматтарға нақты медициналық қызметтің нақты көрсетілген-көрсетілмегенін өздері бақылауға мүмкіндік береді. Ал, егер күмән туындаса, Қорға жүгінеді, ол өз кезегінде әрбір осындай жағдай бойынша жоспардан тыс мониторинг жүргізеді, яғни халыққа нақты кері байланыс жасалып, экономикалық әсер ету шаралары қабылданады.
2024 жылдың 6 айында мониторингтің түрлері бойынша барлық деңгейдегі медициналық көмек көрсетуде 60 мыңнан астам ақаулар анықталды және медициналық ұйымдарға жалпы сомасы 706 млн. теңгеден астам айыппұлдар салынды, оның ішінде:
– амбулаторлық деңгейде медициналық көмек көрсетуде 50 мыңнан астам ақаулар анықталып, 114 млн. теңгеден астам айыппұлдар қолданылды;
– стационарлық және стационарды алмастыратын деңгейде медициналық көмек көрсетуде 10 мың ақау анықталып, 592 млн. теңгеден астам сомаға айыппұлдар қолданылды.
— Халық арасында тағы бір өзекті мәселе бар. Оқу жылының аяқталуы қарсаңында, сондай-ақ түлектерді жоғары оқу орындарына қабылдау кезінде ата-аналар нені ойластыруы керек?
— 18 жасында мектеп бітірген балалар МӘМС жүйесіндегі мәртебесін автоматты түрде жоғалтады, өйткені мемлекет олар үшін студенттік және балалық шақтағы төлемді тоқтатады. Осылайша, олардың оқуын аяқтағаннан кейін мәртебесін сақтап қалуы үшін, егер олар оқуын жалғастырмаса, жарнаны өздері төлей бастауы немесе жұмысқа орналасу жағдайында мұны жұмыс беруші жүзеге асыруы керектігі туралы дереу хабардар етілуі қажет.
Орта, техникалық және кәсіптік, жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарында күндізгі бөлімде оқитын студенттер оқу орнына түскеннен кейін жеңілдетілген санатқа жатады және мемлекет олардың төлемақысын төлеуді жалғастырады. Егер студенттің мәртебесін тексергеннен кейін оның жеңілдетілген санатқа қосылмағаны және денсаулығына байланысты жақын арада көмек қажет екені анықталса, Қор бір айға дейін уақытша мәртебе алу мүмкіндігін береді. Ол үшін сіз Qoldau 24/7 мобильді қосымшасында уақытша мәртебеге өтініш беруіңіз керек, оның көмегімен растайтын құжаттарды жібере аласыз. Мәртебенің өзгеруі туралы ақпарат Push-хабарламаға түседі.
Сол сияқты ЖОО түлектерімен де. Сондай-ақ олар жұмысқа орналаспаса және/немесе өз бетінше жарна жасамаса, диплом алғаннан кейін МӘМС жүйесіндегі мәртебесін жоғалтуы мүмкін.
— МӘМС жүйесіндегі медициналық көмекке сұранысты ескере отырып, облыста қаржыландыру көлемі артып жатыр ма?
— МӘМС қорларынан денсаулық сақтау жүйесін қаржыландыру үлесі жыл сайын артып келе жатқанын айта кеткен жөн: егер өткен жылы ол 43,8% (64,1 млрд.) құраса, биылғы жылы жалпы бюджеттің 45,2% құрап отыр. Бұл үрдіс алдағы уақытта да жалғасады және 2027 жылы МӘМС пен ТМККК қаржыландыру үлесінің арақатынасы 70/30 құрайды деп жоспарлануда.
— Сұрақтар туындап жатса немесе көрсетілетін медициналық қызметтердің сапасына көңіл толмаса, не істеу керек және қайда бару керек?
— Біздің өңірдің әрбір тұрғыны сұрақтар туындаған немесе көрсетілген медициналық қызметтердің сапасына қанағаттанбаған жағдайда бірінші кезекте пациенттерді қолдау және ішкі аудит қызметіне жүгінуге тиіс. Әрбір медициналық ұйымда бар бұл қызмет қазіргі жағдайды «осында және қазір» қағидаты бойынша шешуге көмектеседі, бұл пациентке де, медициналық ұйымға да ыңғайлы. Пациенттерді қолдау қызметтерінің, сондай-ақ бірінші басшылардың байланыстары ресми сайттарда, әлеуметтік желілерде және медициналық ұйымдардың залдарында орналастырылған. Егер пациенттерді қолдау қызметі мәселені шеше алмаған жағдайда, сіз Қордың ресми кері байланыс арналары – 1414 байланыс орталығы, «Qoldau 24/7» мобильді қосымшасы, Қордың сайты арқылы байланыса аласыз www.fms.kz, Telegram-дағы Saqtandyrybot, онда олар шағымдарды, сұрақтар мен ұсыныстарды өңдеуге қабылдай отырып, халыққа білікті ақпараттық және консультациялық қолдау көрсетеді. Халықпен кері байланыс және пациенттердің құқықтарын қорғау – Қор филиалы жұмысының басты бағыттарының бірі.
