Балалар мен жүкті әйелдерге вакцина салына ма?

ҚР ДСМ санитариялық-эпидемиологиялық бақылау комитетінің мәліметінше, бүгінгі күні қазақстандықтар бес түрлі вакцинаның бірін таңдай алады. Бұған қоса, министр Алексей Цой жылдың соңына дейін елімізге Pfizer екпесі әкелінетінін мәлімдеген болатын. Вакцинациялау үрдісінің жүріп жатқанына жеті айға жуық уақыт өткенімен кейбір тұрғындардың көкейінде жүрген сауалдарға жауап таба алмай келеді. Осыған орай, Stan.kz тілшісі коронавирусқа қарсы вакцина жайлы санитариялық-эпидемиологиялық бақылау комитетінің басшысы Айжан Есмағамбетовадан сұрап білді.

– Вакцина салдыру коронавирустан құтылуға қалай көмектеседі?

– Вакцинация КВИ-ге қарсы иммунитеттің қалыптасуын қамтамасыз етеді. Яғни вакцинация кезінде біз ауырмай инфекцияға төзімділікті қамтамасыз етеміз. 

– Вакцина коронавирустың жаңа штаммдарынан қаншалықты қорғайды? Қазақстандық вакциналардың арасында вирустың жаңа штаммдарына қарсы ең тиімдісі қайсы? 

– КВИ-ге қарсы вакциналар вакциналардың жаңа түрлеріне жатады, сондықтан уақыт өте келе және осы инфекция мен оның штаммдары туралы жаңа мәліметтер пайда болған кезде тиімділік туралы мәліметтер үнемі жаңартылып отырады.

Қазіргі уақытта барлық КВИ-ге қарсы вакциналарын өндірушілер коронавирус штаммдарының мутациясын үнемі қадағалап отырады және вирустың жаңа штамдарына қарсы вакциналардың тиімділігін зерттейді.

Сонымен қатар, ресейлік және қытайлық ғалымдар қолданылатын вакциналар коронавирустың жаңа штамдарына қарсы тиімді деп мәлімдейді. 

Айта кету керек, коронавирустық вирустардың мутациясы мен штаммдары әлем ғалымдарының алаңдаушылығын тудырады, сондықтан әзірлеушілер мен өндірушілер жағдайды үнемі қадағалап отырады және вирусқа қарсы вакциналардың тиімділігін тексереді.

– Вакцинаны кімдерге салғызуға кеңес берлімейді? Неліктен? 

– КВИ-ге қарсы вакцинация жүргізудің қарсы көрсетілімі:

1) вакцинаның немесе құрамында ұқсас компоненттері бар вакцинаның қандай да бір компонентіне аса жоғары сезімталдық;

2) анамнездегі ауыр аллергиялық реакциялар (Квинке ісігі немесе анафилактикалық шок);

3) жүктілік және емізу кезеңі;

4) 18 жасқа дейінгі жас (тиімділік және қауіпсіздік туралы деректердің болмауына байланысты);

5) II компонентті енгізуге қарсы көрсетілімдер: вакцинаның I компонентін енгізуге вакцинадан кейінгі ауыр асқынулар. Анафилактикалық шок, ауыр жайылған аллергиялық реакциялар, құрысу синдромы, температура 40°С және т.б.

– Вакцина салғызуға болмайтын анықтаманы қайдан және кімнен алуға болады? Ол үшін не істеу керек?     

– КВИ-ге қарсы вакцинацияға тұрақты/уақытша медициналық қарсы көрсетілімнің болуы туралы анықтама алу үшін тіркелген жері бойынша учаскелік дәрігерге қаралу қажет.

Қажет болған жағдайда пациент бейінді маманға жіберіледі, тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру шеңберінде зертханалық-аспаптық тексеру әдістері жүргізіледі.

Вакцина салғызуға болмайды деген анықтама дәрігерлік-консультациялық комиссияның қорытындысы бойынша беріледі.

– Вакцина салуға болмайтын адамдар вирустан қалай қорғана алады?

– Жеке гигиена ережелерін, әлеуметтік қашықтық шараларын сақтау, адамдар көп жиналатын орындарға баруды шектеу, бетперде кию және басқалар қажет.

– Балалар мен жүкті әйелдерге вакцина салу дұрыс па? Егде жастағы тұрғындарға ше?

Бүгінгі күні Қазақстан Республикасының азаматтарын вакцинациялау үшін вакциналардың бес түрі жүзеге асырылады: “Гам-КОВИД-Вак” (Спутник), “QazVac”, “СoronaVac”, “Hayat-Vax” және “Синофарм”. Бұл ретте Қазақстанда қолданылатын КВИ-ге қарсы вакциналардың әзірлеушілеріне 18 жасқа дейінгі балалар мен жүкті әйелдер арасында клиникалық зерттеулердің нәтижелері туралы ресми ақпарат жоқ. Осыған байланысты, Қазақстан Республикасының Бас мемлекеттік санитарлық дәрігерінің қаулысына сәйкес қазіргі уақытта Қазақстан Республикасында 18 жасқа дейінгі балалар мен жүкті әйелдерді жоғарыда көрсетілген вакциналармен КВИ-ге қарсы вакцинациялауға болмайды. Қаулыға сәйкес КВИ-ге қарсы вакцинация 18 жастан асқан барлық адамдарға көрсетілгенін қосымша хабарлаймыз.

– Вакцинаның алғашқы дозасын салдырғаннан кейін жүкті екенін білген әйелге не істеу керек. Олар вакцинациядан босатыла ма? 

– Вакцинаның алғашқы дозасын салдырғаннан кейін жүкті екенін білген жағдайда вакцинация тоқтатылады.

– Қазақстандық вакциналарды араластырып салғызуға бола ма? 

– Қазіргі уақытта КВИ-ге қарсы вакциналардың әртүрлі түрлерінің өзара алмасуына және үйлесімділігіне қатысты ресми ұсынымдар жоқ. Осыған байланысты КВИ-ге қарсы вакцинация курсын вакцинация басталған вакцинамен аяқтау ұсынылады.

– Коронавирусқа қарсы вакцинаны біраз уақыттан кейін қайта салғызу керек пе? 

– Қазіргі уақытта КВИ-ге қарсы ревакцинация жүргізу мәселесі талқылануда. Сонымен қатар, осы мәселе бойынша басқа елдердің тәжірибесі зерттелуде. Ревакцинация мәселесін шешу Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының ұсынымы мен Қазақстан Республикасының халқын иммундау жөніндегі ұлттық консультативтік комиссияның ұсынымын алғаннан кейін қабылданатын болады.

– Коронавирустың “Дельта” штаммы симптомсыз болуы мүмкін бе. Осыған дейін науқастардың 10%-ы ғана симптомсыз түрімен аурады деген ақпарат шыққан. Қазіргі таңда қанша пайыз науқастың ауруы симптомсыз өтіп жатыр?

– Бүгінгі күнге коронавирустың инфекцияның 708 379 жағдайы тіркелді, оның 195 276 немесе 27,5% симптомсыз өтті.

Дана РУСЛАНҚЫЗЫ.