Қоғам «естуге» қабілетті

Қарағанды облысы балаларды қорғау шараларын күшейтуде. Бүгінде өңірде әрбір бала үшін қауіпсіз және қолдау ортасын құру бойынша жүйелі және мақсатты жұмыс жүргізілуде. Облыс әкімінің тапсырмасы бойынша өңірде биылдан балалардың құқықтарын қорғау жөніндегі кеңес құрылды. Оның құрамына қорғаншылық органдары, психологиялық қолдау орталығы, балалардың құқықтарын қорғау жөніндегі мамандар кірді. Жаңа құрылым үйлестіруді күшейтеді және балаларға қатысты мәселелерге біртұтас көзқарасты қамтамасыз етеді.

Отбасылардағы қолайсыздықтың алдын алу және оны ерте анықтау маңызды. Бүгінде облыста 11 отбасын қолдау орталығы жұмыс істейді, онда ата-аналар мен балалар психолог, заңгер, әлеуметтік қызметкерлерден кеңес ала алады. Ол үшін мобильді топтар, отбасыларды қолдау орталықтары, психологиялық көмек орталықтары, сондай-ақ, қазіргі уақытта тиімді жұмыс істейтін әкімдіктер жанындағы кәмелетке толмағандар істері жөніндегі комиссия белсенді. Қамқоршылық органдарының жұмысы қызметкерлер санының артуына байланысты нәтижелі.

Облыстағы Бала құқықтары жөніндегі уәкілдің жұмысы тек кездесулер мен кеңестер ғана емес. Бұл ата-аналардан, мұғалімдерден, балалардың өздерінен түсетін күнделікті өтініштермен байланысты. Күніне 2-ден 5-ке дейін өтініш келіп түседі. Олардың әрқайсысы ведомствоаралық өзара іс-қимылды және жиі сол жерге баруды талап етеді. Әр хаттың артында тағдыр, ауырсыну, көмек күту бар…

Мобильді топтар қиын өмірлік жағдайға тап болған отбасыларды қайырымдылық қорлары арқылы азықтүлікпен, киіммен және басқа да қажетті заттармен қамтамасыз етіп, сонымен қатар, бұл отбасыларға мемлекеттен әлеуметтік көмек алуға көмектеседі. Сонымен қатар, балаларға олардың қажеттіліктеріне, мысалы, оқу немесе денсаулық мәселелеріне байланысты жеке көмек көрсетеді. Барлық дерлік құрылымдар осы мәселелерді шешуге қосылады. Сондай-ақ, осы орайда Қарағанды облысының халқы белсенді бола бастағанын атап өткен жөн. Азаматтық қоғам «есту қабілетіне» ие болды.

Өз нәтижелерін берген заңдардың қатаңдатылуына қарамастан, республикада да, облыста да балаларды қорғауға қатысты көптеген бағыттар бойынша көрсеткіштердің төмендеуі байқалады. Алайда, біз заңдарды қатайту бүкіл мәселені шеше алмайтынын түсінуіміз керек. Балалардың құқықтарын қорғау мәселелерінде азаматтық сектордың белсенді үлесі маңызды. Бұл тек атқарушы органдардың, құқық қорғау құрылымдарының және Балалардың құқықтарын қорғау комитетінің жұмысы ғана емес, сонымен қатар, халықтың өзі де қатысады. Егер ата-аналар Конституцияда және Заңда көзделгендей балаларды тәрбиелеуге шынымен жауапты болып, психологтардан бас тартпаса, балалармен қарым-қатынас жасауға тыйым салмаса, оларға көбірек көңіл бөлсе, балалар бұл олардың отбасы екенін сезінеді. Өйткені, барлық қатыгездік пен зорлық-зомбылық балалар агрессияны жиі көретін, балағат сөздерді еститін отбасында кездеседі. Отбасына дәстүрлері құндылықтарды, тәрбие мен сүйіспеншілікті қайтармайынша, біз барлық балаларды 100% қорғай алмаймыз.

Бүгінде Оқу-ағарту министрлігі қамқоршылық органдарының қызметкерлері үшін алгоритмдер әзірледі. Бұл құжатта қолайсыздық пен зорлық-зомбылықты ерте анықтау әдістемесі, сондай-ақ, нақты әрекет алгоритмі бар. Басты мақсат – барлық қолайсыз азаматтарды ата-ана құқықтарынан айыру емес, ең алдымен отбасын бала үшін барынша сақтау. Мамандар алдымен ата-аналардың алкоголизмнен зардап шегетінін айтады. Содан кейін психологтардың көмегімен олар ата-аналардың түзетуге және бала тәрбиесіне қолайлы жағдай жасауға дайын екендігін анықтайды. Егер ата-ана балаға немқұрайлы болса, біз оларды құқығынан айырамыз. Бұл жағдайда ең бастысы – баланың өмірі мен денсаулығына қауіп төнбеуі керек.

Аптасына бір рет қиын өмірлік жағдайға тап болған отбасы пайда болады. Кейде біз бір аптада 2-3 хабарлама аламыз, бұл шалғайдағы ауылдарға да, қала орталығына да қатысты. Мұның бәрі мобильді топтардың жұмысы мен отбасының сандық картасының арқасында екенін атап өту ләзім.

Ирина КИСЕЛЕВА,
Қарағанды облысы бойынша бала құқықтары жөніндегі уәкіл